Ngày 05/10/2014, theo lời mời của HT Thích Tánh Nhiếp – Trưởng Ban Trị Sự GHPGVN tỉnh Quảng Bình, TT Thích Chân Quang – Phó Ban Kinh tế Tài chính T.Ư GHPGVN – Trụ trì chùa Phật Quang cùng Đoàn phật tử đã có buổi hành hương viếng thăm chùa Phật Tích tại thủ đô Viêng Chăn (Lào). Tại đây, các phật tử được nghe TT Thích Minh Nguyệt – Trụ trì chùa Phật Tích và TT Thích Minh Quang giới thiệu về nguốn gốc, quá trình phát triển của chùa Phật Tích, tình hình sinh hoạt của các phật tử Việt Nam sống tại Lào, cùng những chia sẻ, cảm nhận về đất nước, con người, Phật giáo của Lào.
Được biết, TT Thích Minh Quang hành đạo lâu nay tại chùa Phật Tích (Lào). Do có việc Phật sự tại Hà Nội nên người quay trở về Việt Nam. Sau khi hay tin TT Thích Chân Quang cùng Đoàn phật tử hành hương về thăm chùa Phật Tích, Thượng tọa đã nhanh chóng quay trở lại Lào. Người rất vui mừng, xúc động khi TT Thích Chân Quang và các phật tử đã không ngại đường xa, sang thăm và lễ Phật tại đây. Đáp lại sự mong mỏi của TT Thích Chân Quang và các phật tử trong Đoàn, TT Thích Minh Quang đã giới thiệu về chùa, về Phật giáo cũng như cuộc sống của người dân Việt Nam tại Lào.
Nói về Phật giáo ở Lào, Thượng tọa khẳng định nó được phát triển chính thức cách đây gần 1000 năm. Theo lịch sử, hơn 1000 năm trước ở Lào đã có Phật pháp và còn có một Phật pháp gọi là Đại Thừa của chúng ta đã phát triển ở xứ Lào, nhưng do một nhân duyên nào đó đã chìm lắng. Và sau đến thời Vua Phạm Ngưm là con rể Vua Campuchia thời Ăng-co-vát, đã được Vua Ăng Co giúp đỡ, đưa Phật pháp trở lại xứ Lào. Và Phật pháp ở Lào luôn được truyền thừa cho đến ngày hôm nay.
Phật pháp ở Lào sinh hoạt theo Nam tông nên có một số nét khác so với Bắc tông Đại thừa của Việt Nam. Tuy nhiên, nói về phổ cập thì họ cũng tương đối phổ cập, phổ cập trên bình diện của toàn xã hội về một mức độ sơ cơ. Nói về phổ cập giáo lý của Phật pháp, sâu sắc nhất phải là Đại thừa của chúng ta, Thượng tọa nhấn mạnh như vậy.
Nhắc đến phật tử Lào, Thượng tọa cho rằng: Phật tử Lào rất hiền lành. Có lẽ họ rất nhẹ về ba nghiệp: tham, sân si. Trong lúc sinh hoạt, từng lời nói, hành động của người Lào rất nhẹ nhàng, không có sự cạnh tranh. Nếu có thì họ cũng chỉ nói một lời xong rồi bỏ qua liền. Chỉ tiếc rằng giáo lý về Phật Pháp thì các phật tử tại gia lại không được thâm nhập sâu, vì các Sư bên Lào tụng bằng kinh Pali nên phật tử không hiểu, mà tiếng Pali thì vị Sư nào tu nhiều năm mới thấu hiểu hết được cái nghĩa của kinh Pali, còn quý Phật tử có tụng thì cũng chỉ tụng thôi, như chúng ta tụng các bộ Chú, tụng chứ chưa hiểu hết ý nghĩa của kinh. Tuy người Lào thâm nhập giáo lý đạo Phật chưa sâu, nhưng thâm nhập đến đâu người ta làm tốt đến đó. Đây là một điều quá tốt.
Sự hội nhập của Lào được thể hiện rất rõ ràng dù ở trình độ thấp hay cao và nó được nối tiếp từ đời này sang đời khác, không có sự gián đoạn. Ví dụ: Khi sinh ra, chúng ta gọi là ở cữ thì Lào họ viết một chữ là “Hươn cằm” ở cửa nhà, nghĩa là nhà có sự việc xấu, có người sinh ra để trả nợ. Như vậy, nó đúng với Phật pháp. Sau khi chết đi người ta đề một chữ ở nhà là “Hươn tỳ” để báo nhà có sự việc tốt, tức một người đã trả nợ xong.
Thượng tọa chia sẻ: Ở Lào, các vị như quan chức, nhất là các vị Thủ tướng hay Chủ tịch nước ít nhất ở chùa 3 – 4 năm. Quan niệm ở Lào, thanh niên lớn lên thì vào chùa tu ít nhất 3 – 4 năm. Chủ tịch nước của Lào bây giờ ở trong chùa đến 12 năm. Ở Lào, tu là một vị hộ pháp bên chính quyền, nối dòng nhau, như vậy rất là tốt.
Nói về cuộc gặp gỡ với Đoàn, Thượng tọa khẳng định đây là một nhân duyên. Trước khi đoàn trở về nước, TT Thích Minh Quang đã gửi tới Đoàn lời chúc: “Con không biết nói sao, xin kính chúc Thượng tọa pháp thể khinh an, chúng sinh dị độ, luôn luôn dành cho xứ Lào chúng con nhiều sự ưu ái hơn nữa để cho tất cả phật tử bên Lào được ân triêm công đức của Thượng tọa. Chúc cho các phật tử một chuyến đi gieo được nhiều nhân duyên thiện lành ở đất nước Lào và Thái Lan. Đồng thời, khi các phật tử trở về Việt Nam cũng được nhiều điều hạnh phúc, an vui.”
Thay mặt Đoàn, TT Thích Chân Quang cũng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TT Thích Minh Quang, TT Thích Minh Nguyệt, HT Thích Tánh Nhiếp đã giúp đỡ Đoàn thật chu đáo trong thời gian đi hành hương. Các Ngài không chỉ chia sẻ những hiểu biết của mình về văn hóa, con người, tôn giáo Lào mà còn nhiệt tình hướng dẫn Đoàn đến các địa điểm tham quan, giới thiệu về những địa danh đó.
Lại nữa, nói về nguồn gốc ra đời, sự phát triển của chùa Phật Tích, TT Thích Minh Nguyệt cho biết: Chùa Phật Tích được xây dựng cách đây mấy trăm năm. Mới đầu là một ngôi miếu nhỏ, sau được sửa sang thành chùa Phật Tích. Từ năm 1960 – 1990, chùa được trùng tu và mở rộng. Sau năm 1990 đến nay, chùa tiếp tục xây mới thêm thật kiên cố.
Còn vấn đề sinh hoạt tu hành của phật tử Việt sống tại Lào, TT Thích Minh Nguyệt giới thiệu là các phật tử sinh hoạt thường vào chủ nhật. Không chỉ đến lễ Phật, họ còn nghe kinh, sám hối, làm công quả,… Ngày thường, các phật tử ở xa nên ít đến chùa.
Thượng tọa kể rằng: Tại Lào, đạo Phật là quốc giáo nên thanh niên khi lớn lên đều đi tu. Thường thì mọi người tu trong 3 – 4 năm. Có người tu vĩnh viễn nên chúng ta sang nước Lào thấy rất thanh bình. Tuy đất nước có nghèo nàn một chút nhưng rất bình yên. Không như cuộc sống bên Việt của mình: ồn ào, bon chen, đông đúc. Vào những ngày nghỉ, thứ bảy hay chủ nhật, càng thấy Lào bình yên hơn.
Lào theo Phật giáo Nam tông Nguyên thủy nên có những nét khác với Bắc tông Đại thừa của Việt Nam. Do đó khi sang Lào giáo hóa, Ngài cũng như các vị Hòa thượng gặp không ít khó khăn. Khi mới sang, người dân Lào cũng chưa hiểu gì về Bắc tông Đại thừa. Gần đây, họ hiểu Phật giáo rộng hơn, họ mới bắt đầu tìm hiểu về Bắc tông.
Trước câu hỏi của TT Thích Chân Quang về số lượng chùa Việt Nam tại Lào, TT Thích Minh Nguyệt khẳng định “Viêng Chăn có 2 chùa, đó là chùa Phật Tích và chùa Phật Long. Nói chung, trên đất nước Lào có tất cả 9 ngôi chùa của Việt Nam. Còn Phật giáo của Lào thì rất nhiều chùa. Cả đất nước họ có trên 6000 chùa. Mỗi bản, xóm nhỏ đều có chùa. Chùa mọc san sát nhau. Mọi việc đều được đưa lên chùa hết nên chùa là nơi sinh hoạt của cộng đồng, là điểm tựa của làng xóm.”
Nói về số người Việt Nam ở Lào, Thượng tọa cho biết người Việt ở đây rất đông. Người Việt sang đây làm ăn buôn bán, không có gắn bó với ngôi chùa, cũng không đến chùa như người Lào.
Trước sự chia sẻ của các vị Thượng tọa Việt Nam hành đạo tại Lào, TT Thích Chân Quang xúc động nói: “Sự hiện diện của quý Thầy cho chúng con cảm giác thật ấm lòng nơi xứ người như thế này. Chúng con cảm ơn công đức, tình nghĩa của các Thầy đã ưu ái dành cho chúng con khi Đoàn sang đây. Con cầu chúc cho quý thầy được nhiều sức khỏe, nhiều sự tăng tiến trong tu tập và trong hoạt động giáo hóa.”
Cuối buổi gặp gỡ, nhà chùa đã tổ chức Lễ cầu an, cột chỉ đỏ vào tay với mong muốn cầu mong sự bình an, may mắn đến tất cả mọi người.
Thật vậy, chuyến hành hương Phật Tích Lào – Thái Lan đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc đối với các thành viên trong Đoàn. Đây còn là cơ hội giao lưu tìm hiểu về nền văn hóa Phật giáo giữa các nước trong khu vực./.
TUỆ ĐĂNG
Những hình ảnh tiếp theo của đoàn hành hương Lào – Thái Lan:
