DẠY CON NÊN NGƯỜI
Việc dạy con là việc không đơn giản, để dạy con nên người là một chuyện cực kỳ khó khăn, đó là cả một kỹ thuật, nghệ thuật, tấm lòng của cha mẹ đối với những đứa con của mình. Còn bình thường thì ta không biết dạy con, hoặc là hư đâu sửa đó, thấy đâu rầy đó, chứ không có một sự chuẩn bị trước.
Thường thì khi đôi lứa yêu nhau rồi cưới nhau, họ chưa hề có ý niệm sẽ dạy con như thế nào, cũng chưa ai dạy cho họ sẽ dạy con như thế nào. Nếu có những tài liệu dạy con như thế nào thì họ cũng chưa đọc kỹ, không hình dung ra hết vì lúc đó, cái mục tiêu phấn đấu của họ chỉ là tình yêu, lễ cưới, hôn nhân, và xem đó là hạnh phúc thôi. Nhưng không phải như vậy, phía sau đám cưới đó mới là một cuộc đời. Nhiều khi người ta nói hôn nhân là thuyền cập bến, thật ra không phải như vậy, hôn nhân là lúc thuyền bắt đầu ra khơi.
Thường chúng ta không có sự chuẩn bị trước, vì vậy đến khi có con rồi lúng túng, chắp vá, nhiều khi cảm tính, rầy la đứa con theo ý chủ quan của mình chứ chưa chắc là điều đó đúng với đạo lý.
Ví dụ như khi đứa con đi học về được 10 điểm, mà mình biết là nó dở môn này, chưa bao giờ làm trọn vẹn hết một bài toán, nhưng hôm nay không biết sao nó làm được trọn vẹn. Lật vở ra xem thì thấy cách làm toán này không phải của nó. Lúc này chúng ta có hai cách phản ứng:
Thứ nhất, mình thấy rằng điểm 10 này làm hài lòng cô giáo và đáp ứng mong mỏi của mình từ bao lâu nay, xem như là sự thỏa mãn, mình cười cười không nói gì, không khen, không rầy, không nói gì nữa, thằng bé tưởng như vậy là nó làm vui lòng cha mẹ bằng bất cứ biện pháp nào cũng được, quay cóp gì cũng được, miễn đem được điểm 10 cho mẹ cười cười là được rồi, mẹ không rầy là được rồi. Đâu có biết rằng cái cười của ta không điều tra tới nơi, không hỏi tới nơi, ta đã giết chết cuộc đời của con mình. Từ đây cho tới lớn nó sống với phương châm là phải thành công với bất cứ thủ đoạn nào, với bất cứ sự lừa đảo nào, miễn đạt được sự thành công thôi. Dần dần nó đi vào địa ngục luôn.
Thứ hai, nếu lúc đó ta nghiêm khắc, ta lật vở ra xem và hỏi: “Con nói thật cho mẹ nghe, đây có phải là con có tham khảo thêm người bạn bên cạnh không, mẹ nghĩ là con làm được hơn nửa bài, dưới nửa bài còn lại con có tham khảo người bạn con, đúng không?”. Thế là nó đành thú nhận là đúng, rồi mình nói: “Trong cái tham khảo này, mẹ không biết là con có thật sự hiểu hay không, nhưng dù sao con đem về điểm 10 thì thôi mẹ cũng vui, tuy nhiên mẹ không vui trọn vẹn vì đây chưa phải hoàn toàn là công sức của con. Ngày nào đó con làm một bài toán bằng tất cả công sức của con thì đó là con cho mẹ một niềm vui trọn vẹn”.
Chỉ cần một câu nói đó thôi, thằng bé sau này chết nó lên thiên đường vì nó hiểu rằng, để cha mẹ nó vui, để cho mọi người vui, nó không được quyền sống thủ đoạn, không được quyền sống giả dối. Chỉ một câu nói thôi mà ta thay đổi cả cuộc đời một đứa trẻ.
Trích bài giảng “Dạy con nên người” – Thượng Tọa Thích Chân Quang
Link: https://www.youtube.com/watch?v=1CzdgL8lN3g
