Sáng ngày 12/10/2015 (nhằm ngày30/08/năm Ất Mùi), tại trụ sở T.Ư GHPGVN (chùa Quán Sứ – số 73 phố Quán Sứ, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), Ban Hướng Dẫn Phật Tử TW GHPGVN tổ chức họp báo về chương trình Hội trại tập huấn Thanh niên Phật tử Toàn quốc 2015.
Tại phiên họp, TT.Thích Thanh Điện – Phó Tổng thư ký HĐTS GHPGVN – Trưởng BTC Hội trại và TT.Thích Chân Quang – Phó trưởng Ban Kinh tế Tài chánh TW GHPGVN – Phó Ban Thường trực BTC Hội trại đã chủ trì buổi họp báo.
Tham dự buổi họp báo có sự hiện diện của: ĐĐ Thích Nhuận Trí – Phó BTS GHPGVN tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu – Trưởng ban Phật giáo Quốc tế – Trưởng ban Quản lý Trại sinh Hội trại; cùng các Phó Ban Tổ Chức: Đ.Đ Thích Nghiêm Giám; Sc TN Tường Phổ; Cư sĩ Xuân Loan. Ngoài ra còn có quý vị Phóng viên Báo Đài trực thuộc T.Ư TP. Hà Nội và các Cộng tác viên thông tin truyền thông Phật giáo. Tất cả đều dành nhiều sự quan tâm với các hoạt động sẽ diễn ra tại Hội trại lần này.
Mở đầu, TT Thích Thanh Điện đọc bài phát biểu khai mạc. Thượng tọa trình bày về công tác tổ chức cũng như mục đích tinh thần của hội trại, trong đó nhấn mạnh số lượng Trại sinh đăng ký tham dự đến phút cuối là 2500 em, con số này đã vượt quá số lượng BTC quy định. Đặc biệt, có 600 em là Đoàn viên thanh niên đến từ Hội Liên Hiệp Thanh Niên Việt Nam và một số em là người dân tộc cũng đăng ký tham gia. Như vậy Hội trại tập huấn có tính cộng đồng cao, có đối tượng rõ ràng nhưng cũng rất rộng mở, hướng tới mục đích định hướng lý tưởng sống cao đẹp cho thanh niên.
Sau lời phát biểu của Thượng tọa Trưởng ban, các Đơn vị, các Cơ quan thông tấn báo chí, đài truyền hình, truyền thanh liên tục đặt nhiều câu hỏi có liên quan đến nội dung cũng như chương trình trong 3 ngày Hội trại. Và TT Thích Chân Quang – Phó ban Thường trực BTC đã trả lời từng câu hỏi rất rõ ràng, hợp lý và có tính khả thi, khiến các vị Phóng viên rất hài lòng.
Tại buổi họp báo, nhà báo Hà Việt Anh cùng tham gia với BTC điều hành buổi họp báo.
– Hỏi: Cô Lan Anh (Báo Tuổi Trẻ): Trong 3 ngày diễn ra Hội trại, các em sẽ được học một số đề tài giáo lý Đạo Phật và họckỹ năng như thế nào?
– Đáp: Do học chỉ trong 3 ngày, nên chương trình được tổng hợp rất là sát sao, chặt chẽ.
Ngày đầu, sau khi khai mạc các em được học 5 đề tài, vừa là đạo lý vừa là quan điểm sống.
Đề tài thứ nhất là thanh niên với vấn đề học. Học là cả học đời lẫn học đạo, tức là bí quyết làm cách nào để trở nên học giỏi trên quan điểm đạo Phật, tức là trong đó có cái nhân quả đạo đức, và đạo Phật khai thác vấn đề này góp ý cho các em.
Đề tài thứ hai là “Thanh niên với vấn đề tu tập”. Tu tập là có cả tu dưỡng đạo đức bản thân, tức tư cách cá nhân của một con người sống trong xã hội. Đây là vấn đề quan trọng, cốt lõi; và luôn cả vấn đề tu tập đạo lý, tu tập tâm linh của đạo Phật.
Đề tài thứ ba là “Thanh niên với vấn đề hoằng pháp”. Là khi ta đã hiểu biết đạo đức, hiểu được đạo lý rồi thì trách nhiệm của người thanh niên là ta chia sẻ cách nào cho có hiệu quả.
Đề tài thứ tư là “Thanh niên với vấn đề hộ đạo”. Tức là nếu ta xem đạo Pháp này là một di sản tinh thần quan trọng của Việt Nam thì cái việc ta giữ gìn di sản văn hóa đó như thế nào.
Đề tài thứ năm, “Thanh niên với vấn đề hộ quốc”. Hộ quốc này không phải cứ cầm súng đi bắn rầm rầm, mà bảo vệ đất nước ta trên nhiều phương diện: Bảo vệ danh dự của đất nước; bảo vệ văn hóa của đất nước; bảo vệ ổn định chính trị an ninh của đất nước trên mọi góc cạnh của cuộc sống này. Ví dụ như ta đang ở vỉa hè hay trong một quán cà phê, mà nghe một người nào đó nói những điều không hay về đất nước, về hệ thống chính trị ta thì thanh niên phải có bổn phận trả lời như thế nào, chứ không có ngồi nghe mà im lặng. Rồi trong gia đình mình có người nào đó họ chưa thông về quan điểm chính trị thì người thanh niên phật tử có trách nhiệm giải thích như thế nào. Đó là vấn đề hộ quốc, nó tế nhị, nó mềm chứ không phải bảo vệ trên khía cạnh cứng nữa.
Đó là 5 đề tài trong ngày đầu tiên các em được học. Buổi tổi cùng ngày, BTC sẽ mời từng đội trong tổng số 30 đội nhóm tham gia lên phát biểu ngắn gọn về các chủ đề đã được học.
Sau buổi thảo luận, các trại sinh sẽ được tham gia Khóa lễ “Cầu Quốc thái Dân an”, với mục đích khơi dậy nơi các em tình yêu nước trên khía cạnh tâm linh, dùng tâm linh để các em có trách nhiệm với đất nước. Bằng lời cầu nguyện đã dấy lên tình yêu nước, trách nhiệm với đất nước. Tiếp theo, các trại sinh sẽ được hướng dẫn ngồi thiền, xả thiền, tập khí công trước khi đi ngủ.
Ngày thứ 2, các trại sinh sẽ tham gia chương trình vượt địa hình. BTC chia làm 2 buổi, buổi sáng các em sẽ được giải thích về trò chơi, phát bản đồ cho mỗi đội, vạch nhiều tuyến đường đi khác nhau. Khi xuất phát mỗi người được một chai nước. Các em sẽ đi qua những cung đường khó khăn để rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng trinh sát. Khi hết chặng đường thứ nhất, các em sẽ được kiểm tra 2 mục, mục thứ nhất là võ thuật. Các em phải am hiểu phần nào về võ thuật để tăng thêm tính dũng lực của người Thanh niên Phật tử. Sau khi kiểm tra võ thuật, phần kế tiếp sẽ kiểm tra đạo lý. Những đạo lý căn bản của đạo Phật như: Luật nhân quả, Bát Chánh Đạo, Tứ Diệu Đế, Vô ngã, v.v… Vào buổi tối ngày thứ 2, các trại sinh sẽ được chỉ định phát biểu, trả lời câu hỏi của BTC về mục đích cuộc thi vượt rừng. Sau đó các em được tụng thời kinh, ngồi thiền, tập khí công và đi nghỉ.
– Ngày thứ ba, các trại sinh tiếp tục được học 5 đề tài quan trọng.
Đề tài thứ nhất là “Thanh niên với vấn đề mưu sinh lập nghiệp”. Thật sự vấn đề thất nghiệp cũng chính là một vấn đề rắc rối của ta và của cả thế giới. Ở đây, bằng cái nhìn của đạo Phật, chúng ta sẽ cung cấp cho các em cái nhân quả, cái phước đức nào có thể làm giảm tình trạng thất nghiệp của thanh niên.
Đề tài thứ hai là “Thanh niên với vấn đề tình yêu hôn nhân giới tính”. Các em sẽ được định hình về vấn đề này, phải biết tình yêu là trách nhiệm, để trở thành người đứng đắn suốt cuộc đời của mình.
Đề tài thứ 3 là “Thanh niên với vấn đề xuất gia và tại gia”. Bài học này dạy cho các em hiểu vai trò của người xuất gia là gì? Vai trò người cư sĩ tại gia là gì? Nếu các em cảm thấy yêu đạo thì phải hiểu người xuất gia cần có phẩm chất cao quý như thế nào; nếu các em xác định mình không xuất gia mà chỉ là người cư sĩ tại gia thì phải xác định bổn phận của mình đối với đạo Pháp đối với dân tộc là gì?
Đề tài thứ tư các em được học là cách tổ chức thu hút chúng thanh niên phật tử ở địa phương của mình. Tức là khi các em kết thúc chương trình tập huấn và trở về địa phương của mình, các em sẽ biết tập hợp lại những thanh niên đồng quan điểm để cùng nhau tu hành, cùng nhau phụng sự và cùng làm những việc từ thiện; đồng thời kết nối chặt chẽ với Ban Hướng dẫn TW GHPGVN.
Từ lâu, các nơi các chùa đều có những nhóm thanh niên phật tử, CLB thanh niên phật tử nhưng rải rác, không định hình rõ ràng và không kết nối được với TW GHPGVN. Chính vì vậy, Hội trại lần này là cơ hội để các Chúng thanh niên hướng về, kết nối chặt với BHDPT TW GHPGVN. Các em sẽ có nề nếp tổ chức hơn, được quản lý tốt hơn để không bị lạc hướng dưới sự hướng dẫn, tư vấn và chỉ đạo của Ban Hướng Dẫn Phật tử Giáo hội Phật Giáo Việt Nam.
Đề tài cuối cùng các em được học, đó là giải thích cho các em hiểu về phương châm của GHPGVN: “Đạo Pháp – Dân Tộc – Chủ Nghĩa Xã Hội”.
Đây là một số nét tổng quát trong 3 ngày các em được học về những lý thuyết và kỹ năng như thế.
Hỏi: anh Văn Hải (Phóng viên Đài tiếng nói Việt Nam): Làm sao để khắc phục hiện tượng xuống cấp đạo đức của thanh thiến niên trong xã hội ngày nay?
Đáp: Điều chúng ta quan tâm gần đây đó là tình hình số lượng tội phạm nghiêm trọng ngày càng nhiều với độ tuổi ngày càng trẻ dần. Bây giờ truy cứu trách nhiệm thì ta cũng nói mãi không hết, nhưng vì trách nhiệm của ta là xây dựng đạo đức cho lớp trẻ, và trách nhiệm này là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó Đạo Phật cũng tự nhận lấy trách nhiệm của mình trong vấn đề này. Mà nhất là đạo Phật của ta đồng hành cùng với dân tộc, nên việc xuống cấp đạo đức thanh niên, đạo Phật cũng tự nhận là mình có trách nhiệm rất nhiều, vì vậy ta phải làm điều gì đó để nâng dậy đạo đức của lớp trẻ.
Ta biết rằng, lớp quần chúng thanh niên thì đông mà những người có thể tiếp cận các em mà gọi là chính quy như quý thầy, quý sư cô thì không nhiều. Do đó trong việc giáo dục lớp trẻ này ta đi 2 bước: Bước thứ nhất là ta xây dựng quan điểm, bản lĩnh cho những thanh niên phật tử có phẩm chất tốt, đó gọi là Chúng TNPT của ta hiện nay. Hội trại này là sự khởi đầu làm cái định hướng. Trong đó, bài học của ngày thứ 3, với đề tài Tổ chức CTN PT thì các em sẽ học về đạo đức “Cảm hóa bạn xấu”, tức là ta không có cái động thái “Chọn bạn mà chơi”, hay “Gần mực thì đen gần đèn thì sáng” mà ta có nhiệm vụ sau khi đã trang bị cho mình đầy đủ bản lĩnh đạo đức rồi thì trách nhiệm của TN PT là tìm tới các bạn xấu trong xã hội để cảm hóa, lôi kéo các bạn về con đường sáng.
Đây là một cuộc chiến. Cuộc chiến này gian khó không khác gì ta đánh với kẻ thù xâm lược, bởi vì các em cũng đã bị xâm lược tâm hồn mất rồi. Và ta đến với từng em trẻ hư hỏng, giành họ lại về với đất nước, về với tổ quốc, về với điều thiện, về với gia đình, về với lý tưởng sống… Trách nhiệm này ta sẽ đặt lên đôi vai của TN PT, mà giáo dục TN PT là trách nhiệm của quý thầy, quý sư cô, của Ban Hướng Dẫn Phật Tử. Sau khi các em được giáo dục rồi các em chính là những chiến sĩ đi vào cuộc đời để mà lùng – tìm những thanh niên có phẩm chất chưa tốt để kéo lại. Đây là cuộc chiến lâu dài và ta phải hiểu đó là lâu dài, chiến lược của ta là như vậy.
Hỏi: Cô Mai Anh: Ở chùa của Thượng tọa, mỗi năm tổ chức những sự kiện lớn của PG thu hút hàng vạn phật tử khắp cả nước tham dự, nhưng riêng với Hội trại tập huấn thanh niên này thì đối tượng lại khác. Vậy con xin hỏi Thượng tọa với BTC khi tổ chức sự kiện lần đầu tiên này, có gặp phải khó khăn gì không?
Đáp: Đầu tiên, chúng tôi nghĩ cái khó khăn là thời gian chuẩn bị không nhiều, nhưng đối với BTC bây giờ lại là điều may mắn, vì khi thông tin về Hội trại lan ra, không ngờ là được giới Phật giáo hết sức quan tâm và số lượng đăng ký tham gia tăng vọt ở những ngày cuối hơn con số dự kiến là 500 em. Nếu ta còn khoảng gần tháng nữa thì chắc không lường được số lượng lên đến cỡ nào.
Còn vấn đề kinh nghiệm tổ chức, xin thưa quý vị, chùa của chúng tôi thì thường hay quen phải xử lý về những sự kiện đông người như thế này. Một năm chùa chúng tôi có 3 Lễ lớn, mỗi Lễ như vậy thường trung bình khoảng 2 vạn người tham dự và khoảng xấp xỉ 2.000 thanh niên về công quả phục vụ cho đại lễ. Các em phải về trước, hôm đó không giành ưu tiên cho các em, các em cũng được tập huấn, làm công tác tư tưởng “Mình là người phục vụ” cho phật tử về dự Lễ và phải làm cho tốt nhiệm vụ này.
Chùa chúng tôi cũng có nhiều Chúng thanh niên phật tử rải rác khắp các tỉnh, chúng tôi vẫn thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn, giáo dục, tập hợp… Có lẽ do TW Giáo hội khi quan tâm đến đối tượng là TN PT và biết chùa Phật Quang cũng đã quen việc nên quý Ngài ưu ái mời chúng tôi hợp tác trong Hội trại này. Giống như là một sở trường và chúng tôi xem mình được may mắn, được vinh dự khi được Giáo hội mời hợp tác để chúng tôi có cơ hội đem kinh nghiệm của mình phục vụ cho Giáo hội lần này.
Hỏi: Thưa, Thượng tọa nghĩ như thế nào về việc thanh niên hiện nay, các bạn khi tham gia vào những lĩnh vực Phật giáo thì ngoài những bộ phận TN PT luôn tham gia các phong trào thiện nguyện và thực hiện rất tốt, nhưng bên cạnh còn một số bộ phận không nhỏ thanh niên tham gia vào các tín ngưỡng như tín ngưỡng thờ mẫu, điều này không xấu nhưng các bạn làm thái quá thì Thượng tọa đánh giá và nhìn nhận như thế nào về việc này? Và sau chương trình tập huấn này thì có định hướng hay chương trình nào để hướng đạo cho thanh niên không ạ?
Đáp: Đây là vấn đề hết sức tế nhị, vì đó là cái văn hóa sai biệt giữa cái vùng miền. Ví dụ tín ngưỡng thờ mẫu thì ngoài bắc rất thịnh nhưng miền trung và miền nam không có. Nên chính quý thầy chứ chưa nói đến thanh niên khi gặp nhau đã ngại nói về điều mà một vùng miền rất thích và vùng miền khác cảm thấy xa lạ. Tuy nhiên, riêng cá nhân chúng tôi trong những chuyến đi hoằng pháp tại miền Bắc cũng có cơ hội tiếp xúc nhiều và chúng tôi có cái nhìn riêng của mình để có thể chấp nhận được tín ngưỡng thờ mẫu.
Ví dụ có lần chúng tôi tới vùng Yên Bái – Lào Cai, thấy trên đó thờ Mẫu thượng ngàn. Mẹ thượng ngàn tức là mẹ lên núi, nghe vậy ta nghĩ tới Mẹ Âu Cơ liền. Như vậy, việc thờ Mẫu thượng ngàn ta biết ngay là Quốc tổ của ta – Mẹ Âu Cơ. Cho nên việc thờ Mẹ là chánh đáng, tuy nhiên, cách thờ thế nào thì đó là vấn đề ta cần bàn với nhau. Chẳng hạn, có những điều cần điều chỉnh lại, có những điều cần bổ sung thêm thì có lẽ sau này chính Nhà nước cũng phải vào cuộc, Bộ Văn Hóa vào cuộc, Giáo Hội cũng sẽ hợp tác với Nhà nước trong việc điều chỉnh này.
Trước hết, rõ ràng mẫu là Mẹ Âu Cơ và khi ta đưa hình ảnh mẹ Âu Cơ được thờ khắp nơi thì đó là hình ảnh đẹp của ta đối với thế giới. Để giữ tín ngưỡng này được trong sáng, trở thành văn hóa văn minh hiện đại phù hợp với đạo đức, xây dựng được tình yêu nước cho người dân thì ta phải nên thờ như thế nào, đây là vấn đề tương lai. Có lẽ nhà nước cũng vào cuộc, và ta mong rằng Phật giáo cũng hợp tác với Bộ Văn hóa trong việc định hướng việc thờ mẫu thế nào, để ta có thể hiên ngang giới thiệu với thế giới rằng đất nước tôi có một tín ngưỡng thờ “Mẹ” để xây dựng tình yêu nước muôn đời cho con cháu tôi. Đó là một đạo đức. Như vậy tín ngưỡng đã đem lại đạo đức, chứ không phải tín ngưỡng đem lại mê tín, đây là hai cái khác nhau.
Một tín ngưỡng được gọi là tốt khi nó đem lại đạo đức, một tín ngưỡng chưa gọi là tốt khi nó đem lại mê tín, đây là vấn đề chúng ta phải điều chỉnh lâu dài và mọi việc chắc sẽ tốt đẹp.
Hỏi: Sau chương trình này ta sẽ định hướng cho thanh niên như thế nào, vì có nhiều bạn trẻ đang hụt hẫng về tín ngưỡng.
Đáp: Trong chương trình tập huấn các em sẽ nhận thức ra được một đạo Phật hết sức chân chính. Ví dụ cái giáo lý mà các em sẽ được kiểm tra, giáo lý mà các em được nhắc nhở xuyên suốt trong cả 3 ngày đó là Luật Nhân Quả. Luật Nhân Quả là khi gieo nhân gì sẽ gặt quả đó, mà đó cũng chính là đạo lý của dân tộc ta, cũng chính là cái lõi của đạo Phật. Nên khi một người tin sâu vào nhân quả, hiểu kỹ về nhân quả, tự người đó điều chỉnh cuộc sống, đạo đức và quan điểm của mình.
Ví dụ khi ta quỳ lạy trước một bậc Thánh mà ta tin rằng chỉ với một ít lời cầu nguyện, chỉ với một ít lễ vật mà ta sẽ đạt được một kết quả lớn lao thì ta hiểu ngay điều này không công bằng trong nhân quả và em phải tự điều chỉnh, vì lúc đó các em phải hiểu rằng: các em quỳ trước một bậc Thánh là các em có hai điều: một là tôn kính, kính trọng, biết ơn bậc Thánh đó; hai, các em phải hứa với bậc Thánh đó, khi bước về cuộc đời em sống hết sức là yêu thương, phụng sự, tử tế tốt đẹp. Đó là hai điều khi ta quỳ trước một bậc Thánh.
Hiểu như vậy thì việc em quỳ lạy tín ngưỡng một bậc Thánh sẽ là một hành vi hết sức cao đẹp, vừa là đạo đức vì ta biết ơn bậc Thánh đó đã có mặt trong cuộc đời này, vừa là lời hứa tinh thần trách nhiệm đối với xã hội sau khi ta quay về lại với cuộc đời, mà khi hiểu được nhân quả ta mới có cái quan điểm đó, còn nếu không hiểu nhân quả, ta cứ tưởng một ít lễ vật, một ít lời cầu xin mà có cái kết quả quá lớn. Khi các em hiểu nhân quả sâu xa, tự các em vỡ ra được điều này. Và khi các em hiểu ra rồi, tự các em chia sẻ điều này với các bạn xung quanh dần dần, nó sẽ là một cuộc cải cách rất là êm thấm không có đụng chạm nhiều.
Sau cùng, nhà báo Hà Việt Anh nói lên sự tâm đắc của mình với câu trả lời của Thượng tọa. Cô nghĩ rằng chỉ ba ngày Hội trại, với thời gian quá ngắn thì chắc chắn chưa thể nào Hội trại có thể làm được tất cả những việc mong muốn. Tuy nhiên, cô hi vọng sau ba ngày tập huấn thì các bạn thanh niên đã tham gia Hội trại sẽ là những hạt nhân để đưa những kiến thức, sự hiểu biết đã được quý Thầy trao truyền trong những ngày tu học để về chia sẻ với cả Chúng thanh niên của mình, với các thanh niên lối xóm quen biết hay với các đối tượng thanh niên có nguy cơ cao mà chưa được tiếp cận với Phật pháp.
Hỏi: Trong Hội trại ngoài việc các em ngồi Thiền, tụng kinh, tập khí công thì không biết vấn đề ăn uống các em ăn: thức ăn chay hay mặn, đây là điều quan tâm của các vị Phóng viên.
Câu hỏi này đã được SC TN Tường Phổ – Phó Ban Tổ Chức – Phụ trách khâu Hậu cần trả lời. Sư cô cho biết:
Đáp: Các đầu bếp sẽ chế biến những món ăn chay ngon, bổ dưỡng và hấp dẫn qua hình thức bắt mắt cùng khẩu vị đa dạng, làm sao khi ăn các em sẽ nhớ mãi Hội trại này. Trong đó, có những món ăn đặc biệt sẽ thu hút những người ăn chay, đặc biệt là giới trẻ. Nhân đây, BTC cũng mời các anh chị nhà Báo đến với Hội trại, ngoài việc tác nghiệp thì sẽ được thưởng thức những hương vị chay vừa lạ vừa quen, rất thú vị.
Buổi họp báo diễn ra trong tinh thần đoàn kết, hòa hợp, tất cả đồng kỳ vọng vào sự thành công tốt đẹp của Hội trại./.
Tuệ Đăng
Những hình ảnh về buổi họp báo chương trình Hội trại Thanh niên Phật tử toàn quốc 2015:
