HẠNH CHÂN THẬT
Có người hỏi Phật: “Bạch Thế Tôn, có phải là chúng ta luôn luôn phải nói đúng sự thật hay không?”
Đức Phật phân ra bốn loại nói dối và nói thật:
Trường hợp thứ nhất: Nói thật đem lại thiện pháp cho người nghe.
(Chẳng hạn như nói về đạo lý, về những tấm gương tốt đẹp trong xã hội hay trong đạo Phật…)
Trường hợp thứ hai: Nói thật đem lại bất thiện pháp cho người nghe.
(Có những sự thật khi nói ra lại mang đến sự bất an cho người, làm tăng sự chia rẽ, gây căm hận giữa con người với nhau trong cuộc đời.)
Trường hợp thứ ba: Nói dối đem lại thiện pháp cho người nghe.
(Nói dối đem lại thiện pháp thường không bền, chỉ mang tính nhất thời.)
Trường hợp thứ tư: Nói dối đem lại bất thiện pháp cho người nghe.
(Nói dối để vu khống, gây chia rẽ mọi người, làm cho họ căm ghét nhau, hoặc để lừa đảo, chiếm đoạt của người…)
Người đệ tử Phật nên dùng cách thứ nhất (nói thật đem lại thiện pháp). Ngoài ra có những sự thật không nên nói. Chúng ta chỉ nói những sự thật mà mình biết chắc là có lợi cho người. Những sự thật gây hoang mang, chia rẽ hoặc làm người thối tâm, chúng ta không nên nói.
Hai trường hợp cuối, người tu hành không nên dùng. Dù nói dối đem lại thiện pháp cho người, chúng ta cũng không nên. Đó không phải cách đem lại lợi ích lâu dài cho người khác. Nếu không cẩn thận, chúng ta sẽ mất uy tín vì những lời nói dối đầy thiện chí ấy.
Chúng ta phải sống một cuộc đời thánh thiện, quang minh chính đại để không phải che giấu điều gì. Đến lúc đó, lời nói của chúng ta sẽ có uy lực, sẽ được linh nghiệm. Quan trọng hơn nữa là chúng ta đem lại được thiện pháp cho người khác. Đó là điều hạnh phúc nhất và cũng là đạo đức nhất!
Tóm lại, nói dối có hậu quả rất nghiêm trọng. Không những nó ảnh hưởng đến việc tu tập của mình, mà còn ảnh hưởng đến uy tín của Đạo và lợi ích của chúng sinh. Vì thế, chúng ta phải chuộng sự thật, cố gắng tu tập và truyền đạo đến với tất cả mọi người để đạo Phật ngày càng hưng thịnh hơn trong tương lai.
(Trích đoạn sách “Tâm lý đạo đức” – bài “Hạnh Chân Thật”).
