Sáng ngày 03/12/2013 (nhằm ngày 01/11/Quý Tỵ), tại quảng trường An Kỳ Sinh – Khu Di tích Danh thắng Yên Tử – thành phố Uông Bí – tỉnh Quảng Ninh, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Ban Trị Sự Giáo hội Phật Giáo tỉnh Quảng Ninh đã long trọng tổ chức đại lễ tưởng niệm 705 ngày nhập Niết bàn và khánh thành tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông trong bầu không khí thật trang nghiêm, với sự tham dự trên ba vạn đồng bào Phật tử từ các nơi hội tựu về.
Được biết, Đại lễ tưởng niệm và khánh thành tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông đã diễn ra từ ngày 01 – 03/12/2013 (tức ngày 29 – 01/11/Quý Tỵ), với một chương trình gồm nhiều nội dung như: Hội thảo Khoa học chủ đề “Phật Giáo Trúc Lâm Yên Tử và Công tác quy hoạch, bảo tồn, phát huy những giá trị của khu Di tích Yên Tử hiện nay”; các nghi lễ tâm linh tại Am – Chùa Ngoạ Vân (Đông Triều) – nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn; lễ cúng Phật – cúng Tổ; nhiễu tháp Phật hoàng; lễ cầu an – thắp hoa đăng cầu nguyện quốc thái dân an; đại lễ tưởng niệm và khánh thành tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông.
Trong 3 ngày diễn ra đại lễ, ban ngày trời nắng hanh và ấm hơn, chỉ có buổi tối trời se lạnh, đặc biệt đường lên núi Yên Tử không khí càng trong lành, mát mẻ làm cho người ta như quên cả mệt nhọc, cố cất chân nhanh hơn để leo lên đỉnh núi Yên Tử, nơi được mệnh danh “Đất tổ Phật giáo Việt Nam” và để tham dự đại lễ khánh thành tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Đến đây rồi, lòng người lâng lâng vì cảnh đẹp thiên nhiên của đất nước và cảm nhận một niềm tự hào dân tộc lan tỏa trong tâm hồn của mổi người, như muốn theo dấu chân của Điều Ngự Giác Hoàng.
Đến chứng minh và tham dự đại lễ gồm có: HT. Thích Thanh Sam và HT. Thích Đức Hiệp – Phó Pháp chủ HĐCM GHPGVN; HT Thích Thanh Nhiễu – Phó Chủ tịch TT HĐTS GHPGVN; HT. Thích Thiện Nhơn – Phó Chủ tịch TT – kiêm Tổng Thư Kí HĐTW GHPGVN; cùng Chư tôn Hòa thượng trong Ban thường trực HĐCM; Chư tôn đức Ủy viên thường trực TW; Chư vị Giáo phẩm Trưởng/Phó các Ban ngành TWGH; và Chư tôn đức Lãnh đạo BTS các tỉnh, thành hội trong cả nước.
Về phía Lãnh đạo của Đảng và Nhà nước có: bà Nguyễn Thị Doan – Phó Chủ tịch Nước Cộng hòa XHCNVN; ông Vũ Đức Đam – Ủy viên TW Đảng – Phó Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa XHCNVN; ông Phạm Bình Minh – Ủy Viên TW Đảng – Phó Thủ tướng Chính phủ – Bộ trưởng Bộ Ngoại Giao; Ông Lê Bá Trình – Phó Chủ tịch UBTW MTTQVN, v.v… Và Lãnh đạo các Bộ ngành TW của Đảng, Nhà nước; Lãnh đạo các tỉnh, thành phố trong cả Nước; Lãnh đạo cá Huyện, Thị xã; Thành phố thuộc tỉnh Quảng Ninh; Lãnh đạo các tổ chức Đoàn thể, các Doanh nghiệp, và các Nhà tài trợ. Ngoài ra còn có các Cơ quan Thông tấn Báo chí, Đài Truyền hình TW và địa phương đến tham dự và đưa tin. Đặc biệt trong buổi Lễ có sự tham dự rất đông đủ của các Chuyên gia Nhà Sử Học, các vị Giáo sư, các nhà Học giả nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế.
Đúng 9h00″: Buổi lễ chính thức bắt đầu, HT Thích Thanh Nhiễu – Phó Chủ tịch TT HĐTS GHPGVN – Trưởng BTC Đại lễ đọc diễn văn khai mạc. Hòa thượng nhấn mạnh “Đại lễ tưởng niệm Phật hoàng Trần Nhân Tông này cũng là dịp để Chư Tăng Ni, Phật tử GHPGVN trong và ngoài nước cũng như xã hội có cơ hội chiêm ngưỡng, hiểu biết hơn về thời đại nhà Trần (1225 – 1400) hào hùng trong lịch sử đất nước với vị Vua – Phật, mang tư tưởng hòa nhập đạo với đời, mà có sự kết hợp hài hòa để Phật giáo luôn đồng hành cùng dân tộc trong suốt hơn 2000 năm qua. Đây là một minh chứng cho thấy ông cha ta đã biết vận dụng giáo pháp ưu việt của đạo Phật Việt Nam để đoàn kết lòng dân, xây dựng đất nước và tiến hành chiến công vệ quốc thành công, mặc dù trong thời đại trước, Nước ta chưa có những điều kiện quan hệ quốc tế rộng rãi, cũng như chưa có sự phát triển kinh tế xã hội và lãnh thổ như ngày nay”.
Tiếp theo, HT Thích Thiện Nhơn – Phó Chủ tịch TT – kiêm Tổng Thư Ký HĐTS GHPGVN tuyên đọc tiểu sử Phật hoàng Trần Nhân Tông. Thông qua tiểu sử chúng ta sẽ hiểu sâu sắc hơn về cuộc đời và sự nghiệp của Ngài. Ngài là một bậc chân tu, luôn đề cao đời sống phạm hạnh trong sạch, toàn thiện.
Tại buổi lễ, HT Thích Gia Quang – Phó Chủ tịch HĐTS GHPGVN trình bày sơ lược tiểu sử và cảm niệm cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ – nguyên thành viên HĐCM – nguyên Phó Chủ tịch TT HĐTS GHPGVN, vì hôm nay đúng vào ngày Lễ Đại tường của cố Hòa thượng để tri ân công đức của Ngài. Ngài cũng là một trong những vị Lãnh đạo cao cấp tiêu biểu của Giáo hội, một bậc Thầy cao quý trong đoàn thể Tăng già của GHPGVN trong thời hiện đại. Hơn nữa, lúc sinh tiền cố Hòa thượng đã có nhiều tâm huyết đối với Phật giáo tỉnh Quảng Ninh và khu di tích danh thắng Yên Tử thiêng liêng này.
Nói về giá trị công trình tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông thì TT.Thích Thanh Quyết – Ủy viên TT HĐTS GHPGVN – Trưởng BTS GHPGVN tỉnh Quảng Ninh – Trưởng Ban Tôn Tạo khu Di tích danh thắng Yên Tử cho biết: “Đây là một công trình lớn nhất từ trước đến nay được nhà nước quan tâm và phê duyệt dự án xây dựng bảo tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông bằng đồng nguyên khối. Công trình tâm linh này không chỉ làm phong phú thêm quần thể di tích Yên Tử, mà còn nhằm tôn vinh vị Tổ sư của Phật giáo Việt Nam – nhân vật được nhiều học giả quốc tế nghiên cứu.
Sau gần 4 năm thi công, ở độ cao gần 1000m so với mặt biển, vượt qua bao khó khăn, trở ngại về địa hình, thời tiết, kỹ thuật đúc đồng, bức tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông nay đã được hoàn thành đúng dịp kỷ niệm 705 năm ngày mất của Ngài. Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông được thiết kế theo mẫu pho tượng của Ngài với tư thế ngồi thiền trong tháp Tổ chùa Hoa Yên, có niên đại cổ nhất. Thân tượng cao 9,9m, được đúc bằng đồng nguyên khối, nặng 138 tấn, theo phương pháp thủ công của các làng nghề Đại Bái (Bắc Ninh), Ý Yên (Nam Định). Tổng kinh phí cho công trình này gần 80 tỷ đồng.
Cũng tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ phát biểu tri ân vị Vua kiệt xuất trong lịch sử dân tộc. Ông cho rằng: Đại lễ tưởng niệm cũng là thể hiện chính sách nhất quán của Đảng và Nhà Nước trên tinh thần tôn trọng tự do tín ngưỡng tôn giáo, trong đó có Phật Giáo Việt Nam với truyền thống hộ quốc an dân, đồng hành cùng dân tộc. Với lòng từ bi và minh triết của Phật Giáo, với tinh thần nhập thế của Đức Điều Ngự Giác Hoàng, với phương châm Đạo Pháp Dân Tộc – Chủ Nghĩa Xã Hội của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, Chư vị tôn đức Lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, cùng tín đồ Phật tử, hãy tiếp tục gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, cùng đoàn kết chung tay với tín đồ các tôn giáo khác và nhân dân xây dựng một tổ quốc Việt Nam Dân giàu – Nước mạnh – Xã hội công bằng – Dân chủ – Văn minh. Đó cũng là mục tiêu tối thắng, xây dựng cõi Niết bàn cực lạc ngay trên thế gian này.
Riêng Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, ông nhận định: Yên Tử là đất Phật, là trung tâm Văn hóa Phật Giáo của Việt Nam, là nơi lưu giữ quốc hồn của ông cha chúng ta. Mỗi năm có hàng triệu lượt khách từ các nơi về chiêm bái, thưởng ngoạn, bày tỏ lòng thành kính tri ân đối với vị Vua anh minh, tài ba, nhân hậu, đồng thời còn là vị Tổ khai sáng dòng thiền phái Trúc Lâm mang đậm bản sắc Việt Nam. Vì vậy, việc kế thừa, bảo vệ, trùng tu, tôn tạo, và phát huy những giá trị lịch sử – văn hóa di tích quốc gia – danh thắng Yên Tử, đặc biệt phát huy những giá trị văn hóa tinh thần gắn với cuộc đời sự nghiệp đức Vua Trần Nhân Tông và thiền phái Trúc Lâm Yên Tử là trách nhiệm thiêng liêng của mỗi người dân Việt Nam chúng ta. Và thời gian qua Đảng Bộ, Chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh đã luôn quan tâm triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ, trùng tu, tôn tạo phát huy những giá trị đó.
Theo đó, nhà Sử học Dương Trung Quốc – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư Ký Hội Khoa Học Lịch Sử Việt Nam dâng cúng trống đồng lên Phật hoàng Trần Nhân Tông và HT Thích Thiện Nhơn thay mặt Giáo hội đón nhận báu vật này.
Sau cùng, Lãnh đạo GHPGVN và Lãnh đạo Nhà nước thực hiện nghi thức cắt băng khánh thành tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông và dâng hương tưởng niệm.
Dù trời nắng chói chang, đại lễ tưởng niệm 705 ngày nhập Niết bàn và khánh thành tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông đã thành công tốt đẹp. Những chú chim bồ câu trắng muốt (biểu tượng cho hòa bình) được tung lên không trung. Nhìn chúng bay lượn tự do giữa trời đất bao la, người ta cảm thấy những muộn phiền bỗng nhiên qua đi, để lại cảm giác bình yên trong lòng mỗi người.
TUỆ ĐĂNG
