Kính dâng cố Đại lão HT. Tôn sư Thích Minh Châu

Chúng ta càng biết ơn Ôn đã giúp cho Phật Giáo Việt Nam lội ngược mấy nghìn năm để kết nối lại cội nguồn ban đầu với những sự đóng góp về sau, khiến cho các hành giả những khi lúng túng trong công phu tu tập có thể bất ngờ tìm được sự điều chỉnh kỳ diệu với lời dạy thực tế hợp lý của chính Đức Phật ngày xưa.

Ai hiểu được niềm vui của một người khi đi giữa bóng đêm chợt gặp được vầng ánh sáng; ai hiểu được hạnh phúc của một người khi đi lạc giữa rừng hoang chợt tìm thấy lối về. Trong cuộc đời tu học của rất nhiều Tăng Ni Phật tử, Ôn chính là vầng ánh sáng đó, Ôn chính là lối về đó.

Một đời tận tuỵ tu hành học hỏi, một đời siêng năng phiên dịch trước tác, một đời ân cần giáo hoá dạy dỗ của Ôn đã trở thành chuẩn mực mô phạm cho nền Phật Giáo Việt Nam từ thế kỷ 20 và sẽ kéo dài mãi mãi về sau. Biết bao nhiêu người lấy lại chánh kiến từ sự nghiệp hoá độ của Ôn. Biết bao nhiêu người tìm được sự cân bằng trong quan điểm tu hành nhờ vào Tạng kinh Nikaya mà Ôn đã miệt mài phiên dịch.

Ôn hiền hoà lặng lẽ nhưng uyên bác bao la. Ôn mở ra một chân trời cho Phật Giáo Việt Nam nhưng vẫn khiêm nhu giản dị. Đã từng có những người ngỡ ngàng trước những điều Ôn giới thiệu, nhưng chẳng ai phải phiền lòng bởi vì Ôn lớn lao quá, chân chính quá. Ôn khiến cho những kẻ khó tính nhất cũng phải khâm phục nghiêng mình.

Nhờ Ôn mà Phật Giáo Việt Nam có được nét đặc thù độc đáo mà khó có quốc gia Phật Giáo nào có được. Đó là Phật Giáo Phát Triển kết nối với Phật Giáo Nguyên Thuỷ, công hạnh của Bồ Tát Đại Thừa chẳng lìa xa Tam Pháp Ấn Vô Thường- Khổ- và Vô ngã. Nhờ Ôn mà nhiều giảng sư Phật học có thể tung bay giữa hai hệ thống Phật Giáo này, có thể diễn giải sâu sắc cởi mở thông đạt cả hai hệ thống tưởng chừng như cách xa này.

Và cũng chính nhờ Ôn mà nếu sau này có ai muốn tìm kiếm một sự dung hoà cho Phật Giáo thế giới thì có thể tìm đến Việt Nam. Nơi Việt Nam này, các Sư Tăng biết gác qua một bên những bất đồng để cư xử với nhau bằng những điều tương hợp, các tông phái hoà vui thân ái như anh em một nhà. Mẫu hình của Việt Nam có thể gợi ý cho Phật Giáo thế giới một hướng đi bao dung đoàn kết.

Suốt hơn hai nghìn năm Đạo Phật tồn tại và phát triển, đã có không ít những vị tông sư uyên bác tài năng và nhiệt tình đã đóng góp thêm nhiều luận giải cao siêu vào kho tàng lý luận học thuật thực hành của Phật Giáo. Chúng ta biết ơn biết bao nhiêu những đóng góp vô giá này. Những đóng góp này đã giúp cho Phật Giáo vươn ra nhiều khu vực, hoà vào nhiều lãnh thổ, tồn tại vào những thời điểm khó khăn.

Chúng ta càng biết ơn Ôn đã giúp cho Phật Giáo Việt Nam lội ngược mấy nghìn năm để kết nối lại cội nguồn ban đầu với những sự đóng góp về sau, khiến cho các hành giả những khi lúng túng trong công phu tu tập có thể bất ngờ tìm được sự điều chỉnh kỳ diệu với lời dạy thực tế hợp lý của chính Đức Phật ngày xưa.

Sự cao siêu của Đức Phật không phải bởi vì Đức Phật rời xa thế gian, mà chính vì Đức Phật dạy những điều rất thực tế. Ngay cả những công phu tâm linh thiền định huyền vi khó hiểu đều có thể tương thích với những kiến thức khoa học ngày nay. Sau này nếu khoa học cần một luận chứng khoa học về công phu thiền định thì những lời Phật dạy từ hơn hai nghìn năm trước đều có thể đáp ứng hoàn toàn. Cũng chính nhờ Ôn mà ta hiểu hơn những điều quý giá đó.

Sự lao động vất vả của Ôn đã để lại một hệ quả bệnh tật lúc tuổi đã già. Cả thời gian dài Ôn nằm yên bên dòng đời trôi lặng lẽ. Nhưng công lao của Ôn, ân đức của Ôn, niền tin đối với Ôn của hàng Tứ chúng, là không bao giờ thay đổi.

Rồi một ngày Vô thường phải đến, Ôn rời bỏ huyễn thân Tứ đại để về với cõi giới cao siêu. Chúng con quỳ đây nhìn mái chùa , bóng cây, lối đi, giảng đường, như vẫn còn hình bóng Ôn hiện hữu. Từng đoàn người nối nhau đến lễ Ôn tiễn biệt, đầy ắp nỗi niềm, ngập tràn cung kính, vì ai cũng hiểu rằng trong trái tim của mình, trong tư duy của mình, trong sự tu hành của mình, Ôn vẫn toả bóng từ quang.

Cúi lạy Ôn, cúi lạy đạo hạnh rất cao cả, cúi lạy cả quãng đời đủ để phủ bóng xuống cuộc đời chúng con.

Tiếc thương Ôn, tiếc thương trí tuệ rất sâu xa, tiếc thương cả những giọt mồ hôi đêm trường thành những trang kinh dài dằng dặc đủ cho chúng con bước qua miền sinh tử.

Thắm đậm ơn của Ôn, chúng con nguyện lòng tinh tấn tu hành, giới hạnh trang nghiêm, thực hành những điều Ôn đã dạy bảo, để nối tiếp ngọn đèn tuệ mà Ôn đã thắp.

Ghi khắc tình Ôn, chúng con nguyện lòng nỗ lực hoằng dương chánh pháp, để Phật Pháp này mãi mãi rực sáng giữa trần gian.

Tỳ kheo: Thích Chân Quang Thành kính đảnh lễ giác linh Trưởng lão HT.Thích Minh Châu nhân lễ húy nhật lần thứ tư của ngài